[ Pobierz całość w formacie PDF ]

tego się chce, czy te nie chce, narzucenie tym, którym pragnie się pomóc,
pewnych wartości i ideałów. Właśnie to doświadczenie sprawiło, e nawet
najbardziej internacjonalistycznie nastawieni eksperci kolonialni wykazujÄ…
daleko posunięty sceptycyzm co do mo liwości praktycznej realizacji jakiegoś
międzynarodowego zarządzania koloniami.> Ma to zastosowanie nawet
wtedy, gdy przyjmiemy, e panująca władza będzie tak idealistyczna i
bezinteresowna, jak tylko jesteśmy w stanie to sobie wyobrazić. Lecz jak e
niewielkie jest prawdopodobiestwo, e będzie ją cechowała bezinteresowność i jak
e wielkie są pokusy, na które jest wystawiona! Jestem przekonany, e standardy
przyzwoitości i sprawiedliwości, zwłaszcza, gdy idzie o sprawy międzynarodowe,
są w Anglii wysokie, jeśli nie wy sze, ni w jakimkolwiek innym kraju. Ale nawet
teraz dają się słyszeć głosy podnoszące argument, i zwycięstwo musi zostać
wykorzystane w celu stworzenia warunków, w których przemysł brytyjski będzie
mógł w pełni zu ytkować to specyficzne wyposa enie, które wytworzył w czasie
wojny, e odbudową Europy musi się tak pokierować, aby była dostosowana do
specjalnych wymogów ró nych przemysłów w Anglii, aby zapewnić ka demu w tym
kraju taki rodzaj zatrudnienia, który mu najbardziej odpowiada. Propozycje te są
niepokojące nie dlatego, e w ogóle są wysuwane, lecz dlatego, e są składane z
pełną niewinnością i traktowane jako zupełnie oczywiste przez uczciwych ludzi,
którzy są całkowicie nieświadomi moralnej potworności, jaka wią e się z u yciem
siły do takich celów.
lub ywi przekonanie, e przy odrobinie dobrej woli wszystkie one mogą być
pokonane, to być mo e łatwiej mu będzie wyobrazić sobie konsekwencje centralnego
kierowania działalnością gospodarczą na skalę ogólnoświatową. Czy mo na mieć
wątpliwości, e oznaczałoby to mniej lub bardziej świadome dą enie do zapewnienia
dominacji białego człowieka, i słusznie mogłoby być za takie uwa ane przez inne
rasy? Dopóki nie zetknę się z osobą będącą przy zdrowych zmysłach, która jest
powa nie przekonana, e narody europejskie dobrowolnie podporządkują swój
standard yciowy i stopę wzrostu wymogom parlamentu światowego, mogę uwa ać takie
plany za całkowicie absurdalne. Niestety nie wyklucza to jednak, e zalecane są
konkretne środki, które byłyby usprawiedliwione jedynie wówczas, gdyby zasada
kierownictwa światowego była realna.> Być mo e najpotę niejszym czynnikiem, le
ącym u podstaw przekonania o mo liwości kierowania yciem gospodarczym wielu ró
nych narodów przy pomocy środków demokratycznych z jednego ośrodka, jest fatalne
złudzenie, e jeśli decyzje byłyby pozostawione ludowi, to wspólnota
interesów klas pracujących z łatwością pozwoliłaby przezwycię yć ró nice, które
istnieją pomiędzy klasami rządzącymi. Istnieją wszelkie powody, by oczekiwać, e
wraz z nastaniem ogólnoświatowego planowania ścieranie się interesów
gospodarczych, jakie powstaje obecnie na gruncie polityki gospodarczej ka dego
poszczególnego narodu, mogłoby się faktycznie pojawić nawet w ostrzejszej
formie, jako konflikt interesów między całymi narodami, który mógłby być
rozstrzygnięty jedynie siłą. W kwestiach, o których zadecydować miałby
międzynarodowy organ planowania, interesy i opinie klas pracujących ró nych
narodów równie nieuchronnie popadną w konflikt, i jeszcze trudniej będzie o
Strona 90
Hayek Droga do Zniewolenia.txt
znalezienie podstawy dla osiągnięcia sprawiedliwego porozumienia, ni to ma
miejsce w przypadku konfliktu ró nych klas w ka dym kraju. Z punktu widzenia
robotnika yjÄ…cego w biednym kraju, Ä…danie jego bogatszego kolegi ochrony -
rzekomo w jego interesie -przed konkurencją opartą na niskiej płacy za pomocą
ustawodawstwa o płacy minimalnej, jest często niczym innym, jak tylko środkiem
pozbawienia go jedynej szansy na poprawienie swej sytuacji, szansy przezwyciÄ™
enia naturalnych niekorzystnych okoliczności poprzez pracę za płacę ni szą, ni
jego koledzy w innych krajach. Fakt zaś, e musi on oddać produkt dziesięciu
godzin swej pracy za produkt pięciu godzin pracy człowieka, który gdzie indziej
jest lepiej wyposa ony w urzÄ…dzenia, stanowi dla niego taki sam
wyzysk, jak dokonywany przez ka dego kapitalistÄ™. Jest prawie pewne, e
w międzynarodowym systemie gopodarczym opartym na planowaniu, kraje bogatsze i
przez to bardzo potę ne, stałyby się obiektem nienawiści i zazdrości ze strony
krajów biedniejszych w stopniu daleko większym, ni w wolnej gospodarce. Zaś te
ostatnie byłyby przekonane, słusznie lub niesłusznie, e ich poło enie mogłoby
się poprawić znacznie szybciej, gdyby tylko miały swobodę działania zgodnie z
własnym yczeniem. W istocie, jeśli za obowiązek międzynarodowych władz uwa a się
wprowadzenie sprawiedliwości dystrybutywnej pomiędzy ró nymi narodami, to jest
to jedynie konsekwentna i nieuchronna ewolucja socjalistycznej doktryny, gdzie
walka klasowa przekształca się w walkę pomiędzy klasami pracującymi ró nych
krajów. Wiele jest obecnie ogłupiającej gadaniny na temat planowania dla
wyrównania poziomu ycia. Jest rzeczą pouczającą rozwa yć nieco
szczegółowiej jedną z tych propozycji, aby przekonać się co dokładnie zawiera.
Terenem, dla którego nasi planiści ze szczególnym upodobaniem wypracowują
obecnie takie projekty jest dorzecze Dunaju oraz Europa południowo-wschodnia.
Nie mo e być wątpliwości co do naglącej potrzeby polepszenia warunków [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

skierniewice.pev.pl